Eigenlijk zou de geschiedenis herschreven moeten woorden.
Misschien ben ik er erg op gefocussed, maar de laatste tijd hoor ik veel vaker over vrouwen die een essentiële rol in de geschiedenis hebben gespeeld en die nooit zijn voorgekomen in de geschiedenisboekjes. Bibi Dumon Tak zei het bij Zomergasten: ’Wij hadden alleen maar mannelijke schrijvers op onze boekenlijsten staan’. Niet helemaal waar, Marga Minco stond er ook altijd op met ‘Het Bittere Kruid’, maar er waren zoveel anderen die nooit aan bod kwamen. Niet alleen schrijfsters, maar ook vrouwen op het podium, in de kunst, in de wetenschap.
Ik was een enorme Rodin-fan. Rodin, de beroemde Franse beeldhouwer. Later begreep ik dat het leeuwendeel van zijn kunstwerken gemaakt was door zijn veel briljantere minnares, maar hij heeft haar nooit de eer gegund. Bye bye Rodin.
‘Het grootste deel van de geschiedenis was Anoniem een vrouw’ zei Virginia Woolf. Toen ik het las dacht ik: nou, nou, tut,tut dat zal toch nog wel mee vallen. Maar het valt helemaal niet mee. In het boek ‘Vrouwen in Kleur’ dat net is uitgekomen bij uitgeverij Omniboek, wordt de geschiedenis op buitengewoon plezierige wijze verteld. Op de ene pagina een zwartwit foto die is ingekleurd, op de andere een beknopt verhaaltje. Als je het boek hebt doorgebladerd, ben je van de ene verbazing in de andere gevallen.
Daar is het verhaal van Helene Mayer, een schermster. Goud gewonnen. Ze had een joodse vader en een christelijke moeder en diende in 1936 voor het nazi regiem als excuus jood tijdens de Olympische Spelen in Berlijn.
Of het verhaal van Josephine Baker. Iedereen kent haar als danseres bij de Parijse Folies Bergère, beroemd om haar bananenrokje. Maar ze was ook burgerrechtenactivist. In 1939 diende ze bij de Franse Marine.
Of Clara Schumann, een pianiste die begon op te treden op haar 11e en op haar 71e voor het laatst optrad. Ze was ‘de vrouw van de componist’ Robert Schumann. Zoals iedereen in die tijd ‘de vrouw van’ was.
Of het verhaal van Jeannette Rankin, een Amerikaanse vrouw die zichzelf in 1916 kandidaat stelde voor het Amerikaanse Congres. In 1918 vocht ze voor vrouwen stemrecht.
Of kijk de foto van Charlotte Despard, een op de foto stokoude vrouw die mensen oproept tot actie. Het inspireert ongelooflijk.
Rosalind Franklin deed in de jaren 40 al belangrijk onderzoek dat aan de wieg stond van DNA.
Bij de meeste verhalen dacht ik: ’He, toen al?’
Omdat ik ook ben groot gebracht met het idee dat vrouwen in de geschiedenis niet zo veel voorstelden. Ze waren er dus wel, maar ze werden gewoon dood gezwegen.
Tijd om de geschiedenis te herschrijven.