Mijn vader was een verzetsstrijder. Ik schreef een boek daarover: ‘Oorlogsvader’. Als ik hem vroeg: ’Waarom ging je eigenlijk in het verzet?’ want zo leuk leek me dat niet, dan zei hij: ’Het ging me om de vrijheid van het woord,’ oftewel de vrijheid van meningsuiting.
‘Dat de Duitsers geestelijk- en lichamelijk gehandicapten, homoseksuelen, zigeuners en joden wilden vermoorden, kon ik niet toestaan.’
Mijn vader is inmiddels alweer ruim dertig jaar dood. Van de week vroeg ik me af hoe hij in Nederland rond zou kijken als hij even terug mocht komen. Eigenlijk had hij namelijk een vrij overzichtelijke strijd. Het waren Duitsers tegen Nederlanders. Je zag of hoorde meteen of iemand Duits of Nederlands was. Afgezien van een flink aantal NSB-ers, waar we percentueel het hoogste aantal van Europa van hadden. Eén op de drie Nederlanders heeft ‘foute’ voorouders.
Hoe zou ik hem moeten uitleggen dat een van onze vijanden bijvoorbeeld de imams zijn van sommige moskeen (ik zeg nadrukkelijk niet alle moskeeen). Imams die van de kansel prediken dat Nederland een land is van christenhonden. Dat je hier kunt wonen, maar niks met de regels, normen en waarden van dit land te maken hebt. Is dat vrijheid van meningsuiting?
‘Pure insubordinatie’ zou hij het noemen.
Hoe leg ik hem uit dat we jarenlange tradities hebben met Kerst, Sinterklaas en Pasen en dat winkeliers hun waren moeten aanpassen omdat er mensen zijn die zich gekwetst voelen door een tekst op een Paasei. Is dat vrijheid van meningsuiting?
Met Sinterklaas vertelde een winkelier in de Beethovenstraat in Amsterdam me, dat hij zeker twintig jaar porceleine Pieten ophing. Omdat bij de overbuurman, die een papieren Piet in de etalage had, de winkelramen werden ingeslagen, deed hij het bij nader inzien toch maar niet.
Zou ik mijn vader kunnen uitleggen dat een Songfestivalliedje zo populair is dat iedereen het wil meezingen? Maar dat het Nederlandse liedje in het Surinaams gezongen wordt, dat niet iedereen dat beheerst en dat we dan gezellig ‘broccoli’ zingen, omdat dat is wat we kennen. Broccoli, de vriendelijkste, meest relaxte en gezondste groente die we hebben. Nooit iemand kwaad gedaan. We zongen geen ‘Tokkie’ ofzo. En dat AH daar een grappige reclame mee maakt en dat er dan weer mensen beledigd zijn? Gelukkig bood AH geen excuses aan. Here God, hoe moet dit aflopen?
Ik ben nu bijna vijftig jaar journalist. Gek genoeg heb ik niet het idee dat we vrijer zijn geworden. We zullen toch echt terug moeten naar ouderwetse verdraagzaamheid, anders wordt dit land niet te harden.
5 mei 2021