Een aantal jaren geleden schreef ik het boekje ‘De Kleur van Succes’, over nieuwe Nederlanders die hier niet waren geboren, en toch succes hadden. Onder hen: Ali B, Humberto Tan, Ahmed Aboutaleb, Sylvana Simons, Gerard Spong, Ebru Umar en Jorgen Raymann. Natuurlijk vroeg ik ze allemaal of ze ook last hadden van racisme en discriminatie. Het is interessant om na al die jaren de interviews terug te lezen. Sylvana Simons vertelde me bijvoorbeeld, dat ze al dertien was toen ze erachter kwam dat ze zwart was. Blijkbaar had niemand er haar tot die tijd op gewezen. Maar Humberto zei me hoe hij keihard door collega’s een ‘excuusneger’ genoemd werd, want ze vonden: ’die kan eigenlijk niks.’
Gelukkig heeft Humberto bewezen dat hij heel wat kan. Het opvallende aan de interviews is, dat alle geinterviewden zien dat succesvol zijn vooral ook aan je eigen houding ligt. Aan hoe je met een negatieve situatie omgaat.
Er is deze week naar aanleiding van de demonstraties veel over racisme gezegd. Ook dat als je wit bent je er weinig van merkt, omdat je in de positie zit van degene die de regels maakt. Ik denk dat dat klopt. Het is natuurlijk vernederend als je excuusneger wordt genoemd, maar je voelt het pas als je het zelf bent. Ongeveer zoals je als vrouw gediscrimineerd wordt: ’O, dat snap jij niet, want jij bent vrouw.’
Ik dacht altijd dat het wel mee viel met het racisme in Nederland, tot ik een partner had die uit Zuid-Afrika kwam. Hij was hier heel wat jaartjes op verjaardagen, en er waren nogal wat goed opgeleide Nederlanders die hem vroegen: ’Of hij het niet eng vond om tussen al die zwarten te wonen?’
Deze vraag toont twee dingen. Dat je geen idee hebt hoe de maatschappij in Zuid Afrika in elkaar zit én dat je bang bent voor zwarte mensen. Maar ik schrok ervan. Aan de andere kant: als je zwarten altijd in combinatie met criminaliteit in de media brengt, is zo’n reactie ook weer niet heel gek. Niemand heeft in Nederland gehoord van ubuntu, een sociale manier van met elkaar omgaan in de zwarte maatschappij, waar wij nog veel van kunnen leren. Een Afrikaans gezegde luidt: ’Wijzen bouwen bruggen en dwazen bouwen muren.’ En uiteindelijk zal daar de oplossing liggen. We hoeven geen dikke vrienden te worden, maar er zal meer begrip moeten komen.
Ben heel benieuwd hoe de anti-racisme bewegingen gaan reageren op de drie aanslagen die op restaurant HaCarmel werden gepleegd. Kwam de burgemeester zelf naar de demonstratie op de Dam met button, toen Ha Carmel uit zuiver anti-semitische redenen werd aangevallen, was er geen reden voor een spoeddebat. Zien we hier een racisme beweging binnen een racisme beweging?
10 juni 2020