Eindelijk is het monument er dus, voor 102.000 moorden op Nederlandse joden.

Mensen die familieleden verloren en geen foto van hen hebben, zelfs geen graf, hebben nu tenminste een naam op een steentje.

Mijn zusje en ik kijken naar de onthulling van het monument, afgelopen zondag. Er zijn steeds shots van de namen: dan die met de letter G beginnen, dan met een M, maar de hele uitzending nergens de letter K.

Ik weet dus niet of de Keylen en de Kooperbergs die als familie totaal uitgemoord zijn, op de stenen staan. ’Hebben wij weer,’ zegt mijn zusje.

Sterker nog, ik vrees dat ze er helemaal niet op voor komen. Dat zou toch kunnen? 102.000 namen, enig idee hoe veel dat is? Ongeveer de stad Emmen. Misschien hebben ze de K gewoon overgeslagen, omdat het anders te veel werd.

Van alle kanten werd mij na mijn optreden in WNL Op Zondag gevraagd of ik meteen naar het monument toe zou gaan, of dat ik een uitnodiging had. Nee hoor, die had ik niet. En als ik hem had gehad was ik er niet naar toe gegaan. Veel te beladen.

Wel bijzonder dat de inspanningen van één mens zo veel te weeg kunnen brengen. Die meneer Grishaver die vond dat het monument er moest komen verdient alle erkenning. Hij vocht als een leeuw, tegen onredelijke buurtbewoners, de gemeente, de vooroordelen. Net als Salo Muller, die in z’n eentje zorgde voor schadevergoedingen door de NS. Voor de familie van de mensen die per trein naar de vernietigingskampen waren gestuurd. Overigens kwamen wij daar niet voor in aanmerking. Mijn vader was wel per trein naar een kamp gestuurd, maar het was geen vernietigingskamp, dus kregen we niks.

Misschien durf ik wel niet te gaan, omdat toen ik ‘Oorlogsvader’ schreef er zoveel bizarre feiten over mijn vader bovenkwamen die ik niet wist. Loop ik nu het risico  een aantal mij totaal onbekende familieleden op de stenen aan te treffen. Dat mijn familie veel groter was dan ik dacht.

Een paar maanden geleden kreeg ik een mail van Paul Koedijk uit Geertruidenberg. Mijn overgrootouders hadden daar kleine winkeltjes. Hij vond het tijd worden dat de gemeente eens schadevergoedingen ging betalen voor alle in beslag genomen huizen van joodse mensen die niet terug waren gekomen. Koedijk is een gewone katholieke Brabander. Er bestaan dus nog mensen met rechtvaardigheidsgevoel.

Een monument en een schadevergoeding. 76 jaar na dato, maar op de één of andere manier heb ik toch het gevoel dat er iets recht wordt gezet.

Dankzij die Menschen die niet tegen onrechtvaardigheid kunnen. Dankzij de doorzetters, de volhouders, de vechters. Dank jullie wel.

Leuk als je deelt!