Daar loop ik dan. Eerst uren door een nat veld. Geen idee waar ik ben. Uitgeput zak ik neer, waar moet ik heen? Dan zie ik aan de horizon lichten, een gloed, dus daar zijn mensen.
Ik doe een snelle powernap zo goed en zo kwaad als het kan en sleep me daarna voort, op weg naar het licht.
Dan begint het geraas. Instortende huizen, gekraak van hout, puin dat neer dondert. Ik loop door een gebombardeerde stad. Overal kreunende mensen, die onder de ruïnes liggen.
Ben ik bezig met een reportage? Nee, ik ben gewoon in Oosterbeek bij Arnhem, in het Airborne museum, op verdieping min 3, bij de Airborne Experience.
Ik heb een lezing over mijn boek gehouden dat over de Tweede Wereldoorlog gaat. Met het groepje mensen van de lezing bezoeken we Oosterbeek.Niet alleen het museum, maar ook de begraafplaats van de Engelsen.
Informatie over de Slag bij Arnhem. Over de blunders die die legers maakten. De Duitsers waren toch sterker en slimmer dan gedacht. De geallieerden schatten de boel verkeerd in. Generaals maakten kardinale fouten.
Daarna gaan we naar een begraafplaats waar al die jonge Engelse soldaten liggen. 18,19 20 jaar. Gesneuveld voor de vrijheid. Er ligt een tweeling bij.
De gids vertelt dat hun moeder drie jaar na de oorlog overleed van verdriet.
Langzaam maar zeker dringt tot het groepje waarmee ik het bezoek afleg iets afschuwelijks door. Er is na 80 jaar niets verandert. Helemaal niets. De Fransen zeggen: l’histoire se repète, de geschiedenis herhaalt zich, maar nergens realiseer je je dat zo heftig als hier.
Toen was het de gek Hitler. Nu is het Poetin. Toen waren het de geallieerden tegen de Duitsers, nu de Russen tegen de Oekraïners. Uiteindelijk, als in elke oorlog, lijden burgers het meest: hun huizen vernield, geliefden gedood, water door de vijand vergiftigd. Op de vlucht.
Waarom stopt dit niet?
Mooi dat allerlei ongedachte eigenschappen bij mensen boven komen, zoals bij Marianne Janssen, mijn voorgangster die deze column schreef en nu tot haar eigen verbazing Oekraïners in huis heeft en daar een boek over schreef: Oekraïners op Zolder.
Maar verder is het nu echt genoeg geweest. Er moeten nu toch vredestichters opstaan die gaan onderhandelen! De jongetjes moeten ophouden met hun spelletje Landje Pik. Er moet een meisje komen om de vrede te herstellen. Kaag misschien? Hebben we twee problemen in één klap opgelost!