Er zijn van die druppel-momenten in je leven, namelijk als de emmer overloopt. En dat gebeurde afgelopen week, toen ik onze minister van Defensie met een ingestudeerd gebaar haar hand op haar hart zag leggen toen ze excuses aanbood voor onze rol in Srebrenica. Ik weet: 27 jaar geleden en belangrijk voor de mensen die daar vochten. Wat hebben die niet te verduren gehad. Maar waarom niet nadenken vóor iets gebeurt?
27 jaar geleden zat ik ook al in journalistenforums en ik heb toen gezegd dat ik het bespottelijk vond dat wij jonge jongens uitzonden naar een oorlogsgebied waar we niks te maken hadden. Maar nee, we moesten er heen. Nu zijn er nog mensen met ptss die zonder hulphond niet kunnen functioneren. Wat was in Godsnaam het nut?
Ik kan het woord excuses niet meer horen.
Tegenwoordig gaat het zo: je hakt iemand z’n kop af en daarna zeg je: o, sorry hoor en dan kun je gewoon weer door met je leven.
We hebben ze nu in alle kleuren en maten gehad, die excuses, voor onze rol in Indonesië, in de Tweede Wereldoorlog, voor wat we deden met de slavernij, voor wat niet al. En wat betreft die slavernij wil ik toch wel iets opmerken. Mijn familie heeft nooit geld gehad, behoorde niet bij de regenten. Mijn grootouders waren in zekere zin ook slaven, alleen ze leefden in Den Haag, driehoog achter in een krot zonder verwarming en sanitair. Ze werkten zich kapot voor drie cent en een knikker. De elites van toen zijn voor een groot deel nog steeds de elites van nu. Ik voel me dus totaal niet verantwoordelijk voor die slavenhandel, sterker nog, ik voel me solidair met alle slaven. Dus ik voel het eerder als onrecht dat namens mij excuses door gemeentebesturen worden aangeboden. Hoezo, wat heb ik er mee te maken?
Kunnen we met elkaar besluiten om het aanbieden van excuses per vandaag af te schaffen?
Dat vond ik zo goed aan Johan Derksen, toen met dat gedoe met die kaars, dat hij geen excuses wilde aanbieden. Hij had in z’n eigen woorden gezegd dat hij er spijt van had en basta. Excuses aanbieden is in zekere zin laf, je neemt geen verantwoordelijkheid voor wat er is gebeurd. En dat is nog steeds het grootste probleem in onze samenleving, dat niemand verantwoordelijkheid neemt voor wat er mis gaat.
‘Daar gaat mijn collega over.’ ‘Dat is niet mijn afdeling.’
Leer dat je altijd verantwoordelijk bent voor wat je zelf doet. Schuif het niet af op een ander.